Türkiye’de Kredi Dinamikleri Değişiyor: İhtiyaç Kredileri Hızla Büyümeye Devam Ediyor

Türkiye’de kredi piyasasında önemli değişiklikler yaşanıyor. Merkez Bankası’nın ticari kredilerde sıkılaşma politikası uygulamasıyla birlikte, reel sektör zorlanırken bireysel ihtiyaç kredileri ise hızla artmaya devam ediyor. BDDK verilerine göre, 28 Şubat itibarıyla ihtiyaç kredileri 1.51 trilyon liraya ulaşarak yüzde 46,8’lik yıllık bir artış gösterdi. Sadece iki ayda ise yüzde 6,23’lük bir büyüme kaydedildi. Diğer yandan, TL cinsinden ticari kredi büyüme oranı yüzde 20,2’de kalırken, yabancı para kredilerindeki büyüme oranı yüzde 33,2 olarak gerçekleşti.

Ticari Kredilerde Sıkılaşma, İhtiyaç Kredilerinde Serbestlik

Merkez Bankası’nın Mart ayı Para Politikası Kurulu (PPK) kararlarıyla, kredi büyümesi ve iç talep üzerindeki etkiler ön planda tutuldu. Ticari kredilerde sıkılaşma politikaları genişlerken, tüketici kredileri için henüz yeni bir düzenleme yapılmadı. İhtiyaç kredilerinde aylık yüzde 2 büyüme sınırı uzun süredir korunurken, BDDK tarafından vade sınırları genişletildi.

Aylık Büyüme Yüzde 3’ü Aştı

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın aktardığına göre, BDDK’nın aldığı önlemlere rağmen, ihtiyaç kredileri ticari kredilere kıyasla daha hızlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Kredi kartları ve kredili mevduat hesaplarındaki faiz oranlarının sabit kalması ve limitlerin dolması, bireyleri ihtiyaç kredilerine yönlendiriyor. Şubat ayında ihtiyaç kredilerindeki aylık büyüme yüzde 3,37 olarak gerçekleşirken, Ocak ayında bu oran yüzde 3,07, Aralık 2024’te ise yüzde 4,2’lik bir artış yaşandı.

Kamu Bankaları Öncü Rol Üstleniyor

İhtiyaç kredisi büyümesinde kamu bankaları önemli bir rol oynuyor. Kamu mevduat bankalarındaki ihtiyaç kredi bakiyesi 368,8 milyar liraya ulaşarak yıllık bazda yüzde 68,06 oranında bir artış gösterdi. Reel büyüme ise yüzde 20,86 seviyesine ulaştı. Şubat ayında kamu bankalarındaki ihtiyaç kredisi artış oranı yüzde 5,54 olurken, Ocak ayında bu oran yüzde 5,77 ve Aralık 2024’te ise yüzde 8,6 seviyesinde gerçekleşti.

Yabancı Mevduat Bankalarında Sınıra Yakın Artış

Yabancı mevduat bankalarında ihtiyaç kredileri daha kontrollü bir şekilde artıyor. Son bir yılda nominal yüzde 46,77 ve reel yüzde 5,55 büyüme kaydeden ihtiyaç kredileri, 482,9 milyar liraya ulaştı. Şubat ayında yabancı mevduat bankalarındaki büyüme yüzde 2,43 olurken, Ocak ayında bu oran yüzde 2,03 ve Aralık 2024’te ise yüzde 3,4 seviyesinde gerçekleşti. Yerli özel bankalarda ise ihtiyaç kredi bakiyesi 637,16 milyar lira olarak kaydedilirken, yıllık büyüme nominal yüzde 38,24, reel olarak ise yüzde 0,6 düşüş gösterdi.

Ihtiyaç Kredisi Faizleri Yüzde 3,41-5,25 Arasında

Bankaların açıkladığı faiz oranlarına göre ihtiyaç kredisi faiz oranları aylık yüzde 3,41 ile 5,25 arasında değişkenlik gösteriyor. Mart ayıyla birlikte bazı bankalar faiz oranlarını 0,2 puan artırırken, Merkez Bankası verilerine göre ihtiyaç kredi faiz oranı yüzde 64,76 seviyesine yükseldi. Şubat sonunda yüzde 63,11 olan faiz oranı, 1,65 puanlık bir artış göstererek yükseldi. Ancak, Aralık 2024’te başlayan politika faiz indirimleri doğrultusunda, ihtiyaç kredi faiz oranları Ocak ayındaki yüzde 72,5 seviyesinden yaklaşık 8 puan düşerek mevcut seviyelerine geriledi.