Mehmet ŞimşekAraştırmacılar, retina adı verilen ve gözün arkasında bulunan ışığa duyarlı yapıda yeni tür kök hücreler tespit etti. Retina, ışığı algılayıp beyin tarafından yorumlanabilecek sinyallere dönüştürüyor. Ancak yaşlanma, diyabet ve fiziksel yaralanmalar gibi faktörler retinayı bozarak görme kaybına yol açabiliyor.
İKİ YENİ HÜCRE TÜRÜ KEŞFEDİLDİ
Araştırmacılar, fetüs dokularından alınan örneklerde iki tür kök hücre tespit etti: İnsan nöral retina benzeri kök hücreler (hNRSC’ler) ve retina pigment epitel (RPE) benzeri kök hücreler. Özellikle hNRSC’lerin, uygun koşullar altında diğer retina hücrelerine dönüşebilme yeteneği taşıdığı görüldü.
Araştırmacılar, laboratuvar ortamında insan retinasını taklit eden organoid adı verilen üç boyutlu doku modelleri geliştirdi. Bu modeller, insan organlarının karmaşık yapısını geleneksel hayvan modellerinden daha iyi taklit edebiliyor. Yapılan incelemelerde, bu organoidlerin de hNRSC’ler içerdiği ve bu hücrelerin diğer retinal hücrelere dönüşebilme potansiyeli taşıdığı belirlendi.
FARELERDE BAŞARILI SONUÇLAR
Araştırmanın bir diğer bölümünde, hNRSC’ler farelerin retinasına nakledildi. Bu fareler, retinitis pigmentosa benzeri bir göz hastalığına sahipti. Nakil sonrası kök hücrelerin, ışık sinyallerini algılamak ve işlemek için gerekli retinal hücrelere dönüştüğü ve farelerin görme yetisinin iyileştiği tespit edildi. Bu etki, 24 haftalık deney süresince gözlemlendi.
Araştırmacılar, bu erken bulguların insanlarda retinal göz hastalıklarının tedavisi için yeni yöntemler geliştirmeye yardımcı olabileceğini belirtiyor. Ancak, insanlarda etkili bir tedavi geliştirilebilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulanıyor.
Araştırma, Science Translational Medicine dergisinde yayımlandı. Çalışmanın yazarları, bu keşfin retinal biyolojinin anlaşılmasını derinleştirdiğini ve retina dejenerasyonu (RD) hastalıklarına yönelik tedavi yaklaşımlarında büyük bir potansiyel taşıdığını ifade etti.
