“`html
Güney Kore Dışişleri Bakanı’nın Şam Ziyareti: Yeni Bir Dönüm Noktası
10 Nisan 2025 tarihinde, Güney Kore Dışişleri Bakanı Cho Tae-yul, basında “diplomatik casusluk romanı” olarak nitelendirilen bir ziyaret gerçekleştirmek üzere Şam’ı ziyaret etti. Bu ani ziyaretin detayları, gerçekleşene dek gizli tutulmuştu.
Stratejik Öneme Sahip Görüşmeler
Güney Koreli Bakan, Suriye’nin geçiş dönemi lideri Ahmed eş-Şera ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile bir araya geldi. Bu ziyaret, hem Seul hem de Şam açısından stratejik bir öneme sahip olduğu düşünülen dikkat çekici bir adımdır.
2024’ün sonlarına doğru Suriye hükümetinin devrilmesi sonrası, Şera liderliğindeki geçiş hükümeti, Güney Kore ile resmi ilişkiler kurma çabalarını artırarak Kuzey Kore’ye olan bağımlılığını azaltma hedefindedir.
Bu durum, Güney Kore için oldukça önemli bir gelişme sağlamakta; zira ülke, Kuzey Kore’yi diplomatik olarak dışlama çabalarında olumlu bir adım atmış olmaktadır. Suriye, Güney Kore’nin diplomatik ilişki kurmadığı son Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülke konumundadır.
Radikal Bir Dönüşüm
Suriye’de 1960’lardan bu yana ilk kez, Güney Kore’ye karşı sergilenen siyasi tutum, dış politikada köklü bir değişim sinyali vermektedir.
Yeniden Başlangıç: Kimin Kazancı?
Güney Kore Dışişleri Bakanlığı yetkililerine göre, Şam ziyareti sonrasında ülkeleri, Suriye’deki yeniden yapılanma girişimlerine destek olmaya, özellikle enerji, teknoloji ve bilgi alanlarında katkıda bulunmaya hazır olduklarını ifade etmiştir.
Ancak uzmanlar, Şera’nın cihatçı geçmişi ile bilinen Heyet Tahrir eş-Şam’ım (HTŞ) eski lideri olmasından dolayı Güney Kore hükümetine ihtiyatlı olma tavsiyesinde bulunmaktadır. Jang Ji-hyang, Seul’deki Asan Politika Çalışmaları Enstitüsü’nde Orta Doğu ve Kuzey Afrika Merkezi müdürü olarak bu durumu değerlendirirken, Şera’nın siyasi söylemini yumuşatmaya çalıştığını belirtmiştir.
Güney Kore basınından gelen yorumlar, Suriye’deki belirsiz durum ve yönetim yapısının istikrarsızlığı ışığında, Şera ve hükümetiyle dikkatli bir ilişki kurulması gerektiğini vurgulamaktadır.
Dışişleri Bakanlığı, bu durumu “yeni bir işbirliği döneminin başlangıcı” olarak tanımlayarak, yeni Suriye hükümetinin Güney Kore’yi “yeniden yapılanma için stratejik bir ortak” olarak gördüğünü belirtmiştir.
Uluslararası Meşruiyet Arayışı
Suriye’nin Güney Kore ile olan ilişkilerini güçlendirmesi, geçiş hükümetinin uluslararası sahnede meşruiyet kazanma çabası olarak değerlendirilmektedir. Güney Kore gibi teknoloji açısından gelişmiş ve demokratik bir ülkeyle ilişkiler kurmak, Suriye’nin siyasi ve ekonomik dönüşümünün önemli bir göstergesi olarak öne çıkmaktadır.
Güney Kore, Suriye’ye insani yardım sunmayı taahhüt etmekte ve yeniden yapılanma sürecine altyapı ve teknoloji gibi alanlarda destek sağlama sözü vermektedir.
Kuzey Kore ile Tarihsel İlişkiler
Suriye, 1970’lerden bu yana Kuzey Kore ile yakın ilişkilerini sürdürmektedir. Kuzey Kore için Suriye, yalnızca bir diplomatik ortak olmanın ötesinde, Orta Doğu’da stratejik bir üs işlevi görmüştür.
Pjongyang, Suriye’de “Amerikan hegemonyasına” karşı bir ses bulmuş, bu ülkeler arasında ideolojik benzerlikler ve gizli askeri işbirlikleri geliştirilmiştir.
Oxford Üniversitesi’nden Dr. Edward Howell’a göre, Esad hükümetinin son çöküşü, Kuzey Kore’nin bu uluslararası ilişkilerdeki konumunu zayıflatmıştır. BBC Arapça’ya verdiği demeçte, bu durumun Kuzey Kore’ye hem siyasi ittifak düzeyinde hem de “sessizce azalan” küresel etkisi bakımından büyük bir darbe olduğunu belirtti.
Nükleer İşbirliği ve Askeri Destek
Howell, Suriye ile Kuzey Kore arasında sadece geleneksel askeri destek sağlanmadığını, nükleer teknoloji gibi daha hassas projelerin de bu işbirliğine dahil olduğunu ifade etmiştir. 2007’de İsrail’in Deyr ez Zor bölgesindeki nükleer tesisi bombalaması, bu işbirliği hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.
Her ne kadar Suriye, bombalanan tesisin bir nükleer reaktör olduğu iddialarını reddetse de, Howell, Kuzey Kore’nin Suriye’deki rolünün bu alanda teknik bilgi sağlamaktan ibaret olduğunu vurgulamaktadır.
Öte yandan, Howell, Kuzey Kore’nin bu tür yardımları karşılıksız sunmadığını, bunun yerine stratejik avantajlar peşinde koştuğunu belirtmektedir.
Suriye Medyası ve Yorumları
Söz konusu ziyaret, Suriye Arap Haber Ajansı (Sana) gibi resmi medya organları tarafından uluslararası ilişkileri güçlendirme ve ekonomi, teknoloji ve eğitim alanlarında yeni fırsatlar yaratma çabası olarak değerlendirilmiştir.
Diğer medya kuruluşları, Şera’nın iktidarı altında Suriye dış politikasında bir değişim yaşandığını, Güney Kore’nin yeniden yapılanmaya destek vermesinin, ekonomik kalkınma fırsatlarını artıracağının altını çizmektedir.
Suriye ile Güney Kore arasında resmi bir diplomatik temsil olmasa da, son dönemde iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler ilerleme kaydetmiştir. 2021 yılında Güney Kore’nin Suriye’ye yaptığı ihracat, otomotiv ve elektronik ürünlerin etkisiyle yaklaşık 51,7 milyon dolara yükselmiştir.
Suriye, Güney Kore’ye pamuk ve doğal elyaf gibi sınırlı emtiayı 65 bin dolar değerinde ihraç etmektedir.
“`
